Serbest çalışılabilen bir meslek grubu olan yeminli tercümanlıkta güven çok önemli bir konudur. Bu nedenle yeminli tercüman hizmeti verecek olan tercümanlar için yemin müessesi bulunmaktadır. Bu yemin hem resmi kurumlar hem de yeminli tercümanlık hizmeti alacak olan kişiler açısından güven unsurunun tam olarak sağlanmasında önemli bir rol oynar. Yeminli tercüman adayları mahkeme huzurunda ya da noter huzurunda yemin ederek yeminli tercümanlık yapma hakkını elde edebilirler.
Mahkeme Huzurunda Yemin
Mahkeme huzurunda edilen yemin kalıcı olmayan bir yemin olma özelliğine sahiptir. Mahkemeler zaman zaman çeşitli nedenlerden dolayı tercümana gereksinim duyarlar. Özellikle Türkçe bilmeyen kişilerin savunmalarının, ifadelerinin ve mahkemedeki her tür beyanlarının anlaşılabilmesi için çeviri hizmetlerinden yararlanılması zorunludur. Bu durumda mahkeme heyeti yeminli tercüman hizmetinden faydalanmak için başvuruda bulunur ve çeviri hizmeti verecek olan tercüman hakim huzurunda yemin eder.
Mahkemenin tercümana gereksinimi sona erdikten sonra aynı tercümanın farklı bir mahkeme karşısında hizmet vermesi gerektiğinde hakim huzurunda yeniden yemin etmesi gerekir. Bu durum önceden edilmiş olan yeminin geçersiz olacağı anlamına gelmez.
Noter Huzurunda Yemin
Noter huzurunda yemin edilmesi genellikle serbest olarak yeminli tercümanlık yapmak isteyen tercümanlar için geçerlidir. Bu yemin noter nezdinde edildiğinden kişinin yeminli tercümanlık yapma hakkı ve çevirdiği belgelerin resmi belge niteliği kazanmasını sağlar. Noter huzurunda yemin eden ve yeminli tercümanlık yapma hakkı kazanan tercümanın ettiği yemin hukuk sistemi tarafından da güvence altına alınmış olur ve yeminli tercüme hizmeti alan kişiler ve kurumların da korunması sağlanır.
Noter huzurunda edilen yeminin içeriği yeminli tercümanın yeminli tercüme hizmetlerini yerine getirme görevini layıkıyla yerine getireceği, yeminli tercümenin herhangi bir baskı altında kalınmadan ahlaki bir şekilde gerçekleştirileceği, hiçbir surette mesleki etikten ayrılmayacağı, tercümenin doğru ve eksiksiz yapılacağı gibi noktalardan oluşur. Aynı zamanda tercümanın icra etmekte olduğu meslek gereğince öğrendiği ya da öğrenebileceği her tür sırrı gizli tutacağı, sebebi her ne olursa olsun üçüncü kişiler ile paylaşmayacağı ve bu çeviriyi yaparken çalıştığı kişiye de herhangi bir üçüncü kişiye de zarar vermekten imtina edeceğini vurgular. Yeminli tercüman ettiği bu yemin ile yeminin içeriğine dayalı olarak neden olabileceği her tür olumsuz duruma ilişkin adli ve cezai sorumluluğu da üstlenmiş olur.
Yeminli tercüman teoride her tür çeviri işlemini gerçekleştirebilir. Ancak adli ve cezai sorumluluğu olduğundan dolayı bazı çeviri işlerinden kaçınmalıdır. Örneğin tam olarak hakim olmadığı bir terminoloji ya da teknik terimler içeren veya uzmanlık alanı dahilinde bulunmayan ve çevirisini layıkıyla yapamayacağını düşündüğü metin ya da belge çevirisini meslek etiği uyarınca üstlenmemelidir.
WhatsappNasıl Yeminli Tercüman Olunur?
Yeminli tercümanlık tercümanların sahip olabileceği en yüksek mertebelerden biri olup aynı zamanda oldukça büyük bir sorumluluğu beraberinde getirir. Yeminli tercüman olmak isteyenlerin noter yemin zaptı alması gerekir. Noter yemin zaptı çıkarmak isteyen tercümanlar Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmalıdır. En az lisans mezunu olmalı eğer mezuniyeti yurt dışında bir üniversiteden ise üniversite diplomasının noter onaylı Türkçe çevirisini ibraz etmelidir. Yabancı dil bilgisinin yeterliliğini ispatlayan belgeyi ve bu belgenin noter onaylı Türkçe çevirisini de sunmalıdır. Nüfus cüzdanının aslını ve fotokopisini de ibraz etmesi gereken yeminli tercüman adayında aranan diğer bir özellik sabıka kaydının olmamasıdır.
Bu belgeler notere ibraz edilip gereken şartlara haiz olunduğuna dair onay belgesi verildikten sonra noterlik, yeminli tercüman adayının güvenilirliğini değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda tüm şartları yerine getiren kişiye dahi yeminli tercümanlık yapma yetkisinin verilmemesi söz konusu olabilir. Eğer kişinin yeminli tercümanlık başvurusu onaylanırsa noterlik kişiyi yeminli tercüman unvanına uygun olarak kabul etmiş olur. Kişinin adına yemin zaptı diğer bir deyişle yemin tutanağı hazırlanır. Yeminli tercüman adayı noter huzurunda ayağa kalkarak şu sözleri söyler ve yeminini etmiş olur:
Yabancı dilinden Türkçe diline Yabancı diline yapacağım tercümeleri sadakat ve özenle; konuşulanlara, bilgi ve açıklamalara, ibraz edilen belgelere ve taleplere uygun şekilde yapacağıma, öğrendiğim veya öğreneceğim sırları açıklamayacağıma, başkalarının ısrar ve telkinleri ile hareket etmeyeceğime namusum, şerefim ve kutsal saydığım bütün inanç ve değerlerim üzerine Noter huzurunda yemin ederim.
Yeminli tercümanlık yapma hakkı kazanan kişi yeminini ettikten sonra yemin zaptı yeminli tercüman ve noter tarafından imzalandığında yeminli tercümanlık yapma hakkını kazanmış olur. Yemin zaptının bir nüshası noterlikte saklanmak üzere dosyalanmakta olup diğer nüsha da yeminli tercümana teslim edilir.
Adalet Komisyonları huzurunda yemin ederek adli yemin belgesi / bilirkişilik belgesi alan tercümanlar adli yeminli tercüman ya da tercüman bilirkişi olarak adlandırılırlar. Tercüman bilirkişilik süresi 1 yıl olup Adli Yeminli Tercüman listesi her yıl yenilenmektedir. Herhangi bir ilde adli yeminli tercüman olan kişinin o yıl Türkiye’nin herhangi bir yerinde tercüman bilirkişi olarak görev yapma hakkı vardır.