Bilim ve teknoloji çatısı altında ortaya çıkan, teknik faaliyetlerin yürütülmesi işlevini üstlenerek teknik alanlarda üretim yapmakta olan sektörlerde yapılan işlerle ya da ortaya çıkarılan ürünlerle bağlantılı olan metinlerin çevrilmesi teknik çeviri olarak adlandırılıyor. Teknik çeviri kapsamında; mühendislik, enerji, elektronik, telekomünikasyon, otomotiv, tekstil, tıp, bilişim, elektrik, inşaat, uzay bilimleri ve biyoloji gibi alanlarda hazırlanmış olan kalite belgelerinin, izin belgelerinin, kullanma kılavuzlarının ve diğer amaçlı belgelerin çeviri işlemleri gerçekleştiriliyor. Yeni ürün tanıtımları, teknik talimatnameler, garanti şartları, ürün özellikleri belgesi ya da kullanma kılavuzları teknik çevirilere örnek olarak verilebiliyor.
Hemen her sektörün bazı teknik uzmanlık alanları bulunuyor. Bu nedenle teknik tercümenin sektörel yelpazesinin oldukça geniş olduğu biliniyor. Enerjiden bilişime kadar her sektörün farklı dil ve iletişim ihtiyaçlarının buna bağlı olarak da terminolojisinin olması teknik çeviri hizmetlerinin ilgili sektörde eğitimli ve deneyimli kişilerden alınmasını gerektiriyor. Yeterli deneyime ve bilgiye sahip olmayan çevirmenler tarafından gerçekleştirilen teknik çeviri hizmetleri iş süreçlerinde aksama ve itibar kaybı gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşılmasına neden olabiliyor.
Teknik Çeviri Titiz Bir Çalışma İle Yapılmalıdır
Tüm çeviri türlerinde olduğu gibi teknik çeviri hizmetlerinde de dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunuyor. Bunun yanı sıra sektör özelinde spesifik olarak uyulması gereken belli başlı kurallara da teknik çeviri esnasında dikkat edilmesi gerekiyor. Çeviriye başlanmadan önce, çeviri esnasında ve çeviri bittikten sonra gerçekleştirilmesi gereken adımlar tüm sektörlerde yapılan çeviriler için geçerli oluyor.
Öncelikle talimat dosyaları hazırlanarak müşteriden temin edilen tüm referans dosyaları ile birlikte çeviriyi yapacak olan tercümana teslim ediliyor. Gönderilen çeviri, daha önceden yapılmış bir çevirinin devamı olma özelliğini taşıyorsa CAT aracının çeviri belleği projeye dahil ediliyor. Böylece benzer belgelerde bulunan ifadelerin her zaman tutarlı bir şekilde çevrilmesi sağlanıyor. Teknik çeviriyi yapacak olan çevirmen, işe başlamadan önce talimatlara ve referans dosyalarına göz atarak çeviriyi yapacağı konu hakkında detaylı bilgi sahibi oluyor. Çeviri aşamasına geçilmesi ile birlikte oluşturulmuş olan talimatlar doğrultusunda çeviri yapılıyor. Çeviri esnasında metin içerisindeki tutarlılığa, doğruluğa ve teknik dil kullanımına özen gösterilmesi gerekiyor. Çevirinin tamamlanmasının ardından belge, teknik alanda uzman olan ikinci bir çevirmen tarafından redaksiyondan geçiriliyor. Kalite kontrol aşamasında çeviri belgesi kontrol araçları kullanılarak gözden geçiriliyor ve gerekli görüldüğü takdirde düzeltmeler yapılıyor. Tüm talimatlara eksiksiz bir şekilde uyulup uyulmadığından ve istenilen terimlerin kullanılıp kullanılmadığından emin olunuyor. Son aşamada çevirinin aslıyla birebir benzer hale getirilebilmesi için DTP düzenlemeleri gerçekleştiriliyor. Bu esnada çevirinin ne amaçla ve nerede kullanılacağı belirleyici oluyor. Bu kriterler tüm çevirilerde standart niteliğinde olup teknik çevirilerde uygulandığında da kalite yüksek standartlarda sağlanmış oluyor.
Teknik Çeviride Çevirmenin Bilgisi Ve Deneyimi Çok Önemli
Teknik çeviride kullanılan dilin teknik jargona uygun olması, belirsiz ifadelere yer verilmemesi ve hedef kitlenin anlayabileceği düzeyde olması son derece önemli noktalar arasında yer alıyor. Teknik çeviri, çeviriyi yapacak olan çevirmenin ilgili konuda teknik bilgiye sahip olmasını gerektiriyor. Bu nedenle çeviriyi yapacak olan çevirmenin konu hakkında detaylı okumalar yapması ve teknik dilin sözcük kullanımına hakim olması isteniyor. Çevirmenin hem hedef hem kaynak dildeki kaynaklı kullanması çevirinin başarısını artıran etkenler arasında yer alıyor.
Teknik çeviriyi yapacak çevirmenin yaptığı okumalar sonucunda elde ettiği teknik terminolojiyi etkin bir şekilde kullanmasının yanı sıra çeviride tutarsızlığa da neden olmaması gerekiyor. Teknik çevirinin başarısının sırrı çeviri yapılırken sürekli araştırma halinde olunmasında ve teknik kaynaklara başvurulmasında yatıyor. Araştırmalarla doğru bilgilere ulaşıldığında kaynak metindeki sözcüklere ve teknik kullanımlara doğru karşılıklar bulunabiliyor. Yanlış ya da tutarsız ifadelerin kullanılması müşteri ve çevirinin hitap ettiği hedef kitle açısından olumsuz durumlar oluşmasına neden olabiliyor.
Çeviriye başlamadan önce konuyla ya da ürünle ilgili araştırmalar ve okumalar yapan teknik çevirmen buna rağmen kaynak metinde anlaşılması güç bir kısımla karşılaşabiliyor. Kaynak metindeki dil kullanımından ya da sözcük seçiminden dolayı ortaya çıkabilen bu tür anlaşmazlıklarda müşteri ile görüşülerek kaynak metinde anlaşmazlık yaratan noktanın aydınlatılması atılması gereken en doğru adım oluyor.
Profesyonel bir teknik çeviride gözden kaçırılmaması gereken en önemli noktalardan biri teknik içerikten ödün verilmeden açık ifadeler kullanılması oluyor. Kaynak metinde bulunmakta olan ifadelerin teknik çeviri sonucunda hedef dile aynı netlikte aktarılması, kısa ve öz anlatım biçiminden uzaklaşılmaması ve hedef metinde belirsizliğe yol açabilecek ifadelerden kaçınılması teknik çevirinin başarısını belirleyen en önemli etkenlerden biri olarak kabul ediliyor.
Alanında uzman ve bilgili bir çevirmen tarafından yapılan teknik çevirinin mutlaka hitap edilmesi planlanan hedef kitleye uygun olması gerekiyor. Tüm çeviri kriterlerine uyularak yapılması son derece önemli olan teknik çeviride hedef kitlenin kim olduğunun net bir şekilde bilinmesi, sözcük seçimi, cümle uzunluğu, dil kullanımı ve teknik ağırlık gibi etkenlerin hedef kitlenin özelliklerine göre belirlenmesi gerekiyor.