Teknik Çeviri Koşulları ve Teknik Belge Türleri
Teknoloji ve bilim kapsamında ortaya çıkan, teknik faaliyetlerin yürütülmesinde önemli rol oynayan ve teknik alanlarda üretim sağlayan sektörlerde ortaya koyulan işler ya da ürünlerle ilişkili olan metinlerin çevirilmesi işlemleri teknik çeviri hizmeti olarak adlandırılır. Tıp, bilişim, inşaat, telekomünikasyon, otomotiv, tekstil, mühendislik, enerji, uzay bilimleri, biyoloji, elektrik ve elektronik gibi alanlarda hazırlanan kalite ve izin belgeleri, kullanım kılavuzları ve diğer amaçlı belgeler teknik çeviri hizmetleri kapsamında yer alır.
Teknik Çeviri Türleri Nelerdir?
Teknik talimatnameler, yeni ürün tanıtımları, garanti şartları, ürün özellikleri belgeleri ve kullanım kılavuzları teknik çeviri kapsamında yer alan belgeler arasında sayılabilir. Tüm çevirilerde olduğu gibi teknik çeviri türlerinde de uyulması gereken belli başlı kriterler vardır. Bu nedenle teknik çeviri hizmetlerinde alanında uzman, deneyimli ve profesyonel çevirmenler tarafından söz konusu kriterlere uyularak yapılmalıdır.
Spesifik noktaların dışında ve çeviri konusu sektörden bağımsız olarak tüm çeviri alt türlerinde dikkat edilmesi gereken bazı ortak noktalar vardır. Çeviri sürecine başlanmadan önce çeviri sırasında ve çeviri bittikten sonra hemen her sektörde bazı kurallar çerçevesinde ilerlenmelidir. Çeviri sürecinde ilk olarak talimat dosyaları hazırlanıp müşteriden alınan referans dosyaları ile bir araya getirilir.
Eğer gönderilecek olan çeviri daha önce yapılmış olan herhangi bir çevirinin devamı niteliğini taşıyorsa ilgili CAT aracının çeviri belleğinin projeye dahil edilmesi söz konusu olabilir. Bu sayede benzer belgelerdeki ifadelerin her zaman tutarlı bir şekilde çevrilmesi mümkün hale gelir. Teknik çeviri hizmetini verecek olan çevirmen işe başlamadan önce mutlaka talimatlara ve referans dosyalarına göz atmalı ve çeviri yapacağı konu ile ilgili bilgi sahibi olmalıdır.
Çevirinin oluşturulan talimatlar doğrultusunda gerçekleştirilmesine özen gösterilmelidir. Çeviri sırasında metin içerisinde tutarlılığın ve doğruluğun sağlanmasına aynı zamanda teknik dil kullanımına dikkat edilmelidir. Çevirinin tamamlanmasının ardından belge mutlaka teknik çeviri alanında uzman ikinci bir çevirmen tarafından redaksiyondan geçirilmelidir. Kalite kontrol aşamasına gelindiğinde çeviri metin kontrol araçları kullanılarak gözden geçirilmeli ve gerekli görüldüğü takdirde düzeltmeler yapılmalıdır. Bu aşamada çeviri sırasında tüm talimatlara uyulup uyulmadığı, istenilen terimlerin doğru şekilde kullanılıp kullanılmadığı konusunda da gerekli incelemeler yapılmalıdır. Son adımda çevirinin kaynak metinle birebir benzer hale getirilmesi için DTP düzenlemeleri gerçekleştirilir. Bu aşamada çevirinin nerede ve ne amaçla kullanılacağı mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu noktaların titizlikle yerine getirilmesi teknik çevirilerin istenilen kalitede olmasını sağlayan en önemli konuların başında gelir.
Teknik Çeviride Nelere Dikkat Edilmelidir?
Tüm çeviri alt türlerinde dikkat edilmesi gereken noktaların teknik çeviri konularında da geçerli olduğunun altını daha önce de çizmiştik. Bununla birlikte teknik çeviri söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken belli başlı noktalar çok daha fazla ön plana çıkmaktadır. Profesyonel bir teknik çevirinin ortaya koyulabilmesi için kullanılan dilin teknik jargona uygun olmasına, belirsiz ifadeler kullanılmamasına ve hedef kitle için anlaşılabilir düzeyde olmasına özen gösterilmelidir.
Profesyonel ve üst düzey kalitede teknik çeviri yapabilmek için çevirmen, çeviri konusu alanda üst düzey bilgiye sahip olmalıdır. Çeviriyi yapmadan önce mutlaka konuyla ilgili okumalar yapmalı ve bu sayede teknik dilin sözcük kullanımını en iyi şekilde benimsemelidir.
Alanında uzman ve teknik çeviri hizmetleri konusunda yetkin bir teknik çevirmen yaptığı okumalar sonucunda hakim duruma geldiği teknik terminolojiyi en etkin şekilde kullanmakla birlikte bunu yaparken çeviri genelinde kesinlikle bir tutarsızlığa neden olmamalıdır. Bunun sağlanması için teknik çeviri hizmeti veren çevirmenler sürekli araştırmalı, kendini geliştirmeli ve sektörel gelişmeleri yakından izlemeye özen göstermelidir. İsabetli araştırmalar yaparak kaynak metinde kullanılan sözcüklere ve teknik terimlere en doğru karşılıkları bulmalıdır. Son derece özel bir çeviri alt türü olan teknik çeviride yanlış ve tutarsız ifadeler kullanılması yalnızca müşteri ve çevirmen açısından değil aynı zamanda çeviri belgeyi okuyacak olan kişiler açısından da büyük bir tehdit unsuru haline gelebilir.
Çevirmen, çeviri sürecine başlamadan önce konuyla ya da ürünle ilgili birçok araştırma ve okuma yapmış olmasına rağmen kaynak metinde anlaşılması son derece güç olan kısımlarla karşı karşıya kalabilir. Kaynak metindeki dil kullanımından ya da sözcük seçiminden kaynaklanması olası bazı anlaşmazlıklarda müşteriye ve proje koordinatörüne danışmalı ve kaynak metindeki anlaşılmazlığın ne olduğunu en doğru şekilde belirlemelidir.
Profesyonel bir teknik çeviri hizmetinde dikkat edilmesi gereken en önemli noktaların başında yapılan teknik çeviride içerikten ödün verilmeden açık ifadeler kullanılması gelir. Çeviri konusunu oluşturan kaynak metinde yer alan ifadelerin hedef metinde de aynı netlikte aktarılmasına, hedef metinde herhangi bir şekilde belirsizliğe yol açılmamasına, kısa ve öz bir anlatım biçimi benimsenmesine özen gösterilmelidir.
Alanında uzman, deneyimli ve profesyonel bir teknik çevirmen tarafından yapılan çevirilerde hedef kitleye uygunluk sağlanması gereken en önemli özelliktir. Çevirmen hedef kitlesinin kim olduğunu ve özelliklerini bilmelidir. Hedef metinde kullanacağı dili, sözcükleri, cümlelerin uzunluğunu, teknik ağırlık gibi faktörleri bu bilgiler ışığında hedef kitlenin özelliklerine göre belirlemelidir