1990’larda hayatımıza girmeye ve gelişmeye başlayan makine çevirisi, çeviri sektöründe birtakım değişikliklere neden olmuştur. Bu değişimin ve gelişimin sonucunda insan çevirisi ve makine çevirisi, çeviri sektöründe bir arada yer almaya başladı. Ancak bu insan kaynaklı çevirinin öneminin azaldığı ve gelecekte tamamen ortadan kalkacağı anlamına gelmemektedir.
Pek çok kişi çeviri ihtiyacını hızlı ve maliyetsiz bir şekilde karşılamayı tercih etmektedir. Makine çevirisi de anında ve ücretsiz çeviri hizmeti sunduğu için çeviri ihtiyaçlarını karşılamak için bütçe ayırmayan ya da ayıramayan kişiler için etkili bir alternatif haline gelmektedir. Ancak makine çevirisinin, çeviri standartlarını istenilen ölçüde karşılayıp karşılamayacağı konusu hala daha tartışılmaya devam etmektedir.
Machine Translation ya da MT olarak da bilinen makine çevirisi, çeviri işleminin bir yazılım tarafından yapılması olarak ifade edilebilir. En basit çeviri türlerinden biri olan makine çevirisi kullanıcılara kaynak dili ve hedef dili seçme imkanı sunar. Kullanılan yazılımın kendi kendine öğrenen YZ bileşenlerine sahip olduğu durumlarda bu sistem Neural Machine Translation yani nöral makine çevirisi olarak isimlendirilir.
Günümüzde makine çevirisinin çeviri hizmetlerinde hala ilk tercih konumunda olmamasının en önemli nedeni insan kaynaklı çeviri hizmetlerinin makine çevirisine karşı olan üstünlüğünü korumaya devam etmesidir. Profesyonel çeviri hizmetleri çok özel bir uzmanlık gerektiren zorlu bir süreçtir ve şu an için makine çevirilerinin şu an için insan kaynaklı çeviri hizmetlerinin yerini alması mümkün görünmemektedir.
Makine Çevirisinin Eksikleri Nelerdir?
Makine çevirisinin en büyük eksiği insan kaynaklı çeviri hizmetlerinde insan gücünün etkisiyle bulunan farkındalığa ve iç görüye sahip olamamasıdır. Bu nedenle makine çevirilerinin insan kaynaklı çevirilerin yerini tamamen alması şu an için olası görünmemektedir.
Makine Çevirisi Neden Tercih Edilir?
Makine çevirisinin sağladığı en büyük avantaj hız konusunda olmaktadır. Birçok kişi ve şirket çok miktarda içerik için çeviri hizmetine ihtiyaç duyduğunda makine çevirisinin sağladığı hız avantajından yararlanmayı tercih etmektedir. Bunun yanı sıra makine çevirisinden yararlanmanın tercih edildiği durumlarda bilgisayarın hedef dil ve kaynak dil konusunda ana dil seviyesinde donanımlı olmamasından kaynaklanabilen doğruluk kaybı bir dezavantaj haline dönüşebilir. Yazım ve dil bilgisi hatalarının bulunduğu makine çevirileri okuyucuları oldukça zorlayabileceği gibi daha ciddi konularda kullanılan makine çevirileri maddi ve manevi zararlara neden olabilmektedir.
Bazı durumlarda makine çevirisi insan yorumundan daha üstün bir kalite sağlayabilir. Bu durumlar genellikle makine çevirisinin beklentileri aştığı yer olan ifade ve tarzlardaki tutarlılığın korunması noktasında ortaya çıkar. Ancak makine çevirisi kültürel nüanslar taşıyan metinlerde doğru kelimeleri seçme konusunda yeterince başarılı değildir. Bu nedenle bağlam temelinde doğru olan seçeneği belirleyememekte ve bu nokta insan kaynaklı çeviri hizmetlerinin makine çevirisinden üstün olduğu nokta olarak ön plana çıkmaktadır.
Makine çevirisi üzerinden insan değerlemesi ile ilerlenmesi bazı büyük projelerin maliyetinde önemli tasarruflar yapılmasını sağlar. İnsan kaynaklı çeviriler maliyet açısından daha yüksek olduğundan bilgisayar destekli makine çevirisi fiyat açısından genellikle çok daha avantajlı olarak kabul edilir.
İnsan Kaynaklı Çeviri Hizmetlerinin Avantajları
Makine çevirisinin insan çevirisinin doğruluğunu ve mükemmelliğini yakalaması mümkün değilse de insan kaynaklı çeviri hizmetleri, makine çevirisinin aksine sistematik bir süreci ve doğru alternatifleri seçme yeteneğine sahip olmayı gerektirir.
İyi bir çevirinin en belirgin özelliği kişiye doğal ve akıcı gelmesidir. İnsan kaynaklı çeviri hizmetleri hedef kitleye hitap etmek üzere yeniden yazılmış ve düzenlenmiş sözcüklerle ve ifadelerle orijinal içeriğin sanatsal bir yorumunu yaratmaya odaklanır. En önemli nokta ise içeriğin özünü korumasıdır. Ancak bunu yaparken kültürel duyarlılıkların, yerel lehçelerin, tonların ve deyimsel ifadelerin farkında olarak çeviri yapılması imkanı vardır. Bu makine çevirisinde imkansız bir durumdur.
Çevirmenlerin hem kaynak hem hedef dildeki üst düzey hakimiyeti ellerindeki içeriği hedef kitlenin ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun olacak şekilde çevirmelerini sağlar. Makine çevirisi insan çevirisine oranla çok daha hızlı ve ekonomik olmakla birlikte belgenin tam bağlamını kavraması mümkün değildir.
İçerik çevirisi yapan kişilerin bu hizmet sırasında çeviri yapılan dillerin kültürel değerlerini göz önünde bulundurmaları bir zorunluluktur. Çünkü her dil ait olduğu kültürün etkisi ile şekillenmekte olup profesyonel çevirmenin başarılı bir çeviri yapabilmesi için kültürel normlara ve değerlere hakim olması bir zorunluluk olarak kabul edilmektedir.
Makine çevirisi örneklerinden biri olan Google çeviri hizmeti ile kısa bir metnin anında çevrilmesi mümkündür. Yapay sinir ağlarıyla gerçekleştirilen bu çeviri temel anlamı kavrayamaz, farklı anlamları yorumlayamaz ve metin kalitesini tanımlayamaz olduğu için birçok hatanın bulunacağı bir çeviri ile karşılaşılması olasıdır.
Eğitimli makine çeviri motorları veri setleri oluşturmak için programlanmış kurallara dayandıklarından bu tür bit çeviri motoruna erişim olduğu takdirde daha iyi sonuçlar alınması mümkün olabilir. Çünkü çeviri bellekleri sayesinde eriştikleri istatistikleri kullanabilir ve hangi seçeneği tercih etmeleri gerektiğine dair doğru bir karar verebilirler.