Makine çevirisi diğer bir deyişle Machine Translation (MT) çevirisi gerçekleştirilecek olan herhangi bir metnin, çeviri işlemi için gerçekleştirilmiş olan bir bilgisayar yazılımı tarafından tercüme edilmesi oluyor. Makine çevirisinde çevirisi yapılacak olan metin, çeviriyi gerçekleştirecek olan bilgisayar yazılımı tarafından kaynak dilden hedef dile otomatik olarak aktarılıyor.

Teknolojinin çok hızlı bir gelişim sergilediği günümüzde kendi kendine öğrenme yetisine ve kendisini sürekli yenileyip daha isabetli çeviriler yapmak adına güncelleyen bir dinamizme sahip olması ile ön plana çıkıyor. Son yıllarda büyük bir ilerleme kaydeden makine çevirisi pek çok kişi tarafından kullanılıyor. Ancak makine çevirisinin CAT’lerle yani bilgisayar destekli çeviri araçlarıyla karıştırılmaması gerekiyor. CAT’ler (Computer Aided Translation) insanların yapmış olduğu çeviri süreçlerinin kolaylaştırılması için tasarlanmış bellek ve terim yazılımları olarak biliniyorlar. Makine çevirileri ise daha önceden yapılmış olan milyonlarca çeviri çiftinden oluşan kaynak ve hedef metinleri tarayarak aynı zamanda dilin yazım ve gramer kurallarını göz önünde bulundurarak istatistiki verileri topluyor ve hedef metni üretiyorlar.

Makine Çevirilerinin Avantajları Ve Dezavantajları Nelerdir?

Makine çevirisi insanlar tarafından sunulan çeviri hizmetlerine göre çok daha ucuz maliyetlidir. Hatta Google tarafından gerçekleştirilen Google Translate ve buna benzer uygulamaların kullanılmasıyla herhangi bir maliyet oluşması söz konusu olmadan makine çevirisi yapmak mümkün olabiliyor. Makine çevirisi ile bilgisayar yazılımına yüklenmiş olan tüm diller aracılığı ile çeviri yapılabiliyor. Yani makine çevirileri aynı anda birçok kaynak dilden birçok farklı hedef dile çeviri yapmayı mümkün hale getirebiliyor.

Bu avantajlarının yanında makine çevirilerini birtakım dezavantajları da bulunuyor. Bunlar arasında ilk sırada ise yanlış çeviriler geliyor. Makine çevirileri temelde bir bilgisayar yazılımı olduğu için insanlar tarafından verilen çeviri hizmetlerinde olduğu gibi bazı sözcüklerin farklı anlamlarını doğru bir şekilde kullanamayabiliyor. Özellikle aynı yazılmakla birlikte farklı bağlamlarda başka anlamları olan sözcükler en iyi makine çevirileri yazılımlarında dahi ciddi bir sorun olmaya devam ediyor. Buna bağlı olarak makine çevirileri ile yapılan çeviri işlemlerinde önemli anlam hataları oluşabiliyor. Bu sorunlar tamamen ortadan kaldırılana kadar en sağlıklısının makine çevirileri yapıldıktan sonra hedef metnin bu alanda uzmanlaşmış bir çevirmen tarafından kontrol edilmesi ve düzeltilmesi olduğu kabul ediliyor.

Makine Çevirisinin İnsan Çevirisinden Farkı Nedir?

Makine çevirisi teknolojisi 1990’larda gelişmeye başlamış olup bu tarihten itibaren çeviri sektöründe de önemli değişiklikler yaşandığı biliniyor. Yaşanan değişimler sonucunda insan çevirisi ve makine çevirisi bir arada bulunsa da makine çevirisinin insanlar tarafından sağlanan çeviri hizmetinin önemini azaltması gibi bir durumun söz konusu olmadığı açıkça görülebiliyor. 

Pek çok insan çevirinin hızlı ve maliyetsiz bir şekilde çözümlenmesi gerektiği inancını benimsiyor. Makine çevirisi anında ve ücretsiz çeviri hizmeti sağladığı için bütçesi olmayan şirketlerin başvurduğu ilk yöntemlerden biri haline geliyor. Ancak bu aşamada devreye makine çevirisinin istenilen standartları karşılayıp karşılamadığı sorusu gündeme geliyor. İnsan kaynaklı çeviri hizmetlerinin makine çevirilerine karşı olan üstünlüğünü korumasından dolayı makine çevirileri hala ilk tercih durumunda bulunmuyor. Profesyonel çeviri hizmetlerinin başarısı göz ardı edilemeyecek bir uzmanlığa bağlı olduğundan insanlar tarafından yapılan çevirilerin üstünlüğü devam ediyor. Otomatik makine çevirmenlerinin, insan çevirmenlerin sahip olduğu farkındalığa ve iç görüye sahip olmadıkları sürece insanlar tarafından verilen çeviri hizmetlerine üstünlük sağlaması mümkün görünmüyor. Çünkü insan çevirisi ile makine çevirileri arasındaki en büyük ayrımın insanların sahip olduğu farkındalık olarak kabul ediliyor. 

İyi bir çevirinin kişiye doğal ve akıcı gelmesi gerekiyor. İnsan çevirisi hedef kitleye hitap edilmek için yeniden yazılan ve düzenlenen sözcüklerle, ifadelerle orijinal içeriğin sanatsal bir yorumu olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda insan çevirisinde içeriğin özü korunuyor. Bu da yalnızca kültürel duyarlılıkların, yerel lehçelerin, tonların ve deyimsel ifadelerin farkında olunduğu takdirde gerçekleştirilebilecek bir durum olup bir makine için imkansız olarak kabul ediliyor. Çevirmenlerin iki dildeki uzmanlığı elindeki içeriği hedef kitlenin ihtiyaçlarına göre çevirmesi konusunda son derece büyük öneme sahip bulunuyor. Makine çevirisi her ne kadar daha hızlı ve ekonomik olsa da belgenin tam bağlamını kavrayamadığı için tatmin edici çeviriler elde edilmesi her zaman söz konusu olmayabiliyor. Bu durum makine çevirisinin yapay sinir ağları ile gerçekleştirilmesinden ve bunun bir beyin olmaması sebebiyle farklı anlamları yorumlayamamasından, metin kalitesini iyi ya da kötü olarak tanımlayamamasından kaynaklanıyor. Ve pek çok hataya neden olabiliyor. 

İçerik çevirisi yapan tercümanların çeviri yapılan dillerin kültürel değerlerine de hakim olması gerekiyor. Çünkü her dil bulunduğu kültürün etkisi ile şekilleniyor. Profesyonel çeviri hizmeti veren tercümanların kültürel normlara ve değerlere hakim olması çevirilerin başarısı üzerinde olumlu etkiye sahip bulunuyor. Sonuç olarak genel bir değerlendirme yapıldığında makine çevirisi ile son derece hızlı sonuçlar elde edilmesine rağmen alınan çıktılar güvenilir olmayabiliyor. Yani hız faktörü devreden çıkarıldığında makine çevirisinin insan çevirisi karşısında üstünlük kazanmasını sağlayacak bir avantajı kalmıyor.