Çevirmen yazılı ya da sözlü kaynağı bir dilden bir başka dile çevirme hizmeti sunan kişilere verilen isimdir. Çevirmenler ve tercümanlar benzer süreçleri gerçekleştirmekte olup her ikisi de kelimelerin ve cümlelerin bir dilden diğer bir dile ya da dillere çevirisini sağlar. Ancak çevirmenler ve tercümanlar arasında belirli bir noktada net bir ayrım olduğu söylenilebilir.
Çevirmen herhangi bir metnin bir dilden diğer bir dile çevrilmesi sürecini gerçekleştirir. Bu metinler farklı özelliklerde ve uzunluklarda olabilirler. Çevirmenler kaynak dilden hedef dile çeviri yapmak için farklı referans materyallerini kullanabilmektedirler. Ancak bunun çeviri seçilmeden önce yazılı kelimenin ya da ifadenin tam anlamından emin olunmasını zorunlu kılan zorlu bir süreç olarak değerlendirilmelidir.
Tercümanlar da bir dilden diğerine çeviri yaptıkları için çevirmenlerle benzer görevler üstlenirler. Aradaki fark tercümanların konuşulan kelimeleri ve dili genellikle gerçek zamanlı bir şekilde tercüme etme görevini üstlenmesidir. Tercümanlar başarılı bir şekilde hizmet sunabilmek için hızlı düşünebilmeli ve birçok farklı bilgiyi aynı anda sindirebilmelidir. Aynı zamanda konuşma biçimlerine ve şekillerine ilişkin derin bir anlayışlarının olması ve bir ifadenin esas anlamı dışındaki anlamlarını da çevirebilecek nitelikte olması tercümanların sahip olması gereken özellikler arasında sayılabilir. Çevirmen ile tercüman arasındaki temel fark kaynak dilden hedef dile yapılan çevirinin sözlü ya da yazılı şekilde olmasıdır.
Çevirmenler ya da eskiden kullanıldığı şekliyle mütercimler yazılı ya da sözlü kaynakları bir dilden bir başka dile çeviren kişiler olmakla birlikte çevirinin şekli yapılmak istenilen işe ve ihtiyaca göre değişebilmektedir. Mütercim anlık olarak çeviri yapıyorsa simultane çeviri, yasal bir belge çevirisi söz konusuysa yeminli tercüme hizmetinden söz etmek mümkündür. Çeviri yapılırken farklı malzemeler kullanan mütercimlerin okuduğunu ve duyduğunu anlama, güçlü bir sözel hafızaya sahip olma gibi özelliklere sahip olmaları bir zorunluluk olarak kabul edilmelidir.
Çevirmenlerin Görevleri
Çevirmenler kendilerine verilen metinlerin ya da sözlü belgelerin orijinal dilden hedef dile ya da dillere anlam bütünlüğü ve ifadelerinin doğruluğu bozulmadan aktarırlar. İfade bütünlüğünün bozulması orijinal metinle hedef metnin aynı anlama gelmemesi demektir ve bu çeviri açısından oldukça tehlikeli bir durumdur. Çevirmenin görevi yalnızca çeviriyi yapınca bitmez. Aynı zamanda kontrol sürecini de titizlikle gerçekleştirmelidir. Dinamik bir yapı olan dilde sürekli değişimler olması doğaldır. Bu nedenle çeviri sektöründe hizmet veren kişilerin ana dili hakkında da çeviri yaptığı dil hakkında da gelişmeleri yakından izlemesi ve kendini geliştirmeye özen göstermesi gerekmektedir.
Çevirmenin Özellikleri ve Görevleri Nelerdir?
Çevirmenlerin görevleri sahip oldukları uzmanlık alanlarına ve gerçekleştirdikleri çeviri türüne göre farklılık gösterebiliyor olsa da her çevirmen belirli görev ve sorumluluklara sahiptir. Çevirisi yapılacak olan kaynak metinde bulunan terimle ve kavramlar hedef dile ya da dillere tercüme edilirken çevirmen doğru ve eş değer terimlere ve kavramlara dönüştürmeye özen göstermelidir. Çevirisini yaptığı metni teslim tarihini geciktirmeden teslim etmeli, müşterilerinin çeviriye bağlı süreçlerinde aksama oluşmasına neden olmamalıdır. Çevirisi yapılacak olan metni hedef dile aktarırken orijinal metindeki esas anlamını kaybetmemesine odaklanmalıdır. Cümlelere herhangi bir şekilde ekleme yapmamalı, doğru ve net bir çeviri işlemi gerçekleştirmelidir. Çevirinin doğru ve kaliteli bir şekilde yapılabilmesi için ihtiyaç duyulan bilimsel, teknik ve kültürel alt yapıya sahip olmalı; çeviri yaptığı alandaki güncel gelişmeleri takip etmeye ve kendini geliştirmeye özen göstermelidir. İhtiyaç duyduğu durumlarda kavramları ve terimleri en doğru şekilde aktarabilmek için konunun uzmanlarından destek almaktan kaçınmamalıdır.
Tüm mesleklerde olduğu gibi çevirmenlikte de başarıyı yakalayabilmek için bazı özelliklere sahip olunması gerekmektedir. Bunlardan en önemlisi çevirmenin ana dilinin yanı sıra en az bir yabancı dili akıcı şekilde konuşabilmesi ve dilin özelliklerine hakim olmasıdır. Aynı şekilde çevirmenlerin iletişim becerileri üst düzeyde olmalıdır. Yazım kuralları, dil bilgisi ve noktalama işaretleri konularında uzman olmak başarılı çevirmenlerde aranılan özelliklerden biridir.
Çevirmen sahip olduğu özelliklere ek olarak farklı çeviri türlerine göre uzmanlık alanlarına yönelip kendilerini geliştirmelidirler. Yazılı çeviri alanında uzmanlaşmak isteyen çevirmenler, yazılı çeviriye birçok farklı alanda ihtiyaç duyulduğundan dolayı çeşitli uzmanlık alanlarında ve türlerinde çalışmayı tercih edebilirler.
Yeminli Tercüman Nedir?
Yasal belgelerin resmi tercümelerini yapmak ve tercümesini gerçekleştirdiği metinlerin altına imza atıp kaşe basmak için noter tarafından yetkilendirilmiş kişilere yeminli tercüman denilir. Yeminli tercümanlar tarafından çevirisi gerçekleştirilen belgeler resmi statüye sahip olma özelliği taşırlar.
Yeminli tercümanlar yaptıkları tercümenin doğruluğundan resmi olarak sorumludurlar. Kendilerinden tercümesi talep edilen metni hedef dile çevirirler. Orijinal metinde bulunan terminolojik ifadeleri hedef dildeki kullanım şekli ile uyumlu olacak şekilde aktarırlar. Orijinal metinde bulunan tarihlerin, meblağların ve istatistiklerin doğruluğundan emin olarak çevirdikleri metnin matbu halini imzalar ve kaşelerler. Aynı zamanda kişisel bilgilerin gizli ve güvenli tutulması yeminli tercümanların sorumlulukları arasındadır.