Çeviri, uygulanan tekniklere ve çevirmenin çeviri konusu alandaki deneyimine göre farklı zorluk seviyesinde bir süreç olabilir. Bazı metinler içerikleri nedeniyle kaynak dilden hedef dile çevrilirken kapsamlı bir araştırma yapılması gerekebilir. Kaynak metin spesifik bir alanda olduğunda çeviri süreci oldukça zor ve zahmetli bir hale gelebilir.
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte çeviri sektöründe önemli yer kaplamaya başlayan bilgisayar destekli çeviri araçları çevirmenlerin işini kolaylaştırmakta, çeviri sürecinin çok daha tutarlı ve verimli bir hale gelmesini sağlamaktadır. Bilgisayar destekli çeviri araçları çevirmenin daha önce yapmış olduğu çevirileri bir çeviri belleğinde saklar. Aynı ya da çok benzer cümlelerle yeniden karşılaşılması durumunda çeviri belleğinde arama yapar ve daha önce yapılan çeviriyi çevirmene hatırlatma görevini üstlenir.
Bilgisayar destekli çeviri araçları çevirmenlerin hayatını büyük ölçüde kolaylaştırıyor olsa da edebi eserlerde ya da uzun hukuki metinlerde kullanılmaları çok olası değildir. Bunun yanı sıra kullanım kılavuzu gibi tekrar eden ve belirli bir düzene sahip bulunan metinlerin çevirisinde ürün, kullanım yeri, olası arıza ve güvenlikle ilgili talimatların çeviri belleğinde aratıp çevirmene sunması sayesinde zamandan tasarruf edilmesini sağlar. Aynı zamanda metin genelindeki tutarlılığın sağlanmasına da katkıda bulunur. Bilgisayar destekli çeviri araçları aynı zamanda çevirmenin formatla uğraşarak zaman harcamasının önüne geçer ve yalnızca çeviriye yoğunlaşabilmesi noktasında önemli bir rol üstlenir.
Bilgisayar Destekli Çevirinin Özellikleri
Bilgisayar destekli çeviri programları, makine çevirisi gibi çeviri araçları olarak değerlendirilmemelidirler. Bilgisayar destekli çeviri programları, profesyonel çevirmenlerin yaptığı çevirileri bir veri tabanında depolar. Aynı ya da benzerlik oranı çok yüksek cümlelerin yeniden çevrilmesi gerektiğinde veri tabanında arama yaptıktan sonra ilgili çeviriyi çevirmenin karşısına çıkarır.
CAT yani bilgisayar destekli çeviri için özel bir yazılım geliştirilerek desteklenen insan çevirisi olarak da adlandırılabilir. Daha önceden çevrilen kelime öbekleri ya da cümleler için çeviri sağlayan bilgisayar destekli çeviri programları çevirmen dostu olarak kabul edilir.
Bilgisayar destekli çeviri araçlarını kullanışlı hale getiren en önemli özelliklerin başında terminoloji veri tabanlarında otomatik olarak araştırma yapması gelir. Yapılan bu araştırmanın sonuçlarının otomatik olarak görüntülenebilmesi ve eklenebilmesi çevirmenler açısından çok büyük bir kolaylıktır.
SDL Trados Studio
SDL Trados Studio en sık kullanılan bilgisayar destekli çeviri araçlarının başında gelir. Makine öğrenmesi, yazılım geliştirme ve çeviri belleği özelliklerine sahip olan SDL Trados Studio profesyonel çevirmenlerin birçoğu tarafından kullanılır. Çevirmenler çeviri yaptıkça SDL Trados Studio’nun veri tabanına kaydeder. Aynı yapıda cümleler geldikçe program çevirmene öneri sunar. Profesyonel çeviri yapıldığı zaman cümleleri ve ifadeleri kaydettiği için aynı cümlelerle ya da ifadelerle karşılaşılması durumunda yeniden çevrilmesi gerekliliğini ortadan kaldıran yazılım çeviri hızının artmasına büyük bir katkıda bulunur.
Memsource
Basit ve kullanışlı olmasıyla ön plana çıkan Memsource çevirmenlere tüm tarayıcılarda çalışma imkanı sunar. Pek çok dosya formatını desteklemesinin yanı sıra web tabanlı kompakt editörü sayesinde her sistemde en mükemmel sonuçların alınmasını sağlar. Serbest çevirmenler için ücretsiz kullanım imkanı da bulunur. Çeviri işlemlerini hatasız, hızlı ve pratik bir şekilde yapmasından dolayı oldukça kullanışlıdır.
Smartcat
En sık kullanılan bilgisayar destekli çeviri programlarından biri olan Smartcat farklı dosya türleri üzerinde çalışma imkanı verir. Web sitesi üzerinden bireysel ya da kurumsal olarak üye olmak mümkündür. Serbest çalışan çevirmenlere doküman yükleme imkanı veren Smartcat’e kurumsal üyelik yapıldığında proje açma ve proje yönetimi gibi seçenekler de bulunmaktadır.
Linguee
Diğer bilgisayar destekli çeviri programları ile Linguee arasındaki temel fark, Linguee’nin çeviriye sözlük ile arama motorlarını da dahil etmesi olarak ifade edilebilir. Bu durum tercüman açısından çeviri sürecine çok büyük bir katkı sağlar. Aynı zamanda arama motorları aracılığıyla bir kelimenin kullanımı ile ilgili olarak örnek metinlerin gösterimini de yapar. Bu sayede çevirmen bir kelimenin farklı metinlerde ne şekilde kullanıldığı ve nasıl çevrildiği konularında tüm interneti taradıktan sonra örnekler sunar ve çevirmenin işini büyük ölçüde kolaylaştırır.
MemoQ
Windows tabanlı işletim sistemlerinde çalışan bilgisayar destekli çeviri aracı olan MemoQ daha önce yapılan çevirileri hafızasına alır. Ve gereken noktalarda çevirmen açısından çeviri sürecini kolaylaştırır. Hafızasına aldığı kelimeleri, kullanım şekline uygun olan yerlerde öneri olarak sunar. Verimliliği artırma açısından son derece etkili bir yazılımdır. Kullanımı oldukça kolay olduğundan internet üzerinde aktif ve büyük bir kitleye sahiptir.
WordFast
Kullanımı oldukça basit olan WordFast çevirmenlerin de çeviri şirketlerinin de en çok kullandığı bilgisayar destekli çeviri programlarının başında gelir. Classic ve Pro sürümleri vardır. WordFast, Microsoft Word için bir eklenti olmakla birlikte WordFast Pro; Windows, Mac ve Linux işletim sistemlerinde kulllanılabilen bağımsız çoklu platform çeviri belleği aracı olma özelliğine sahiptir. WordFast’ın WordFast Anywhere denilen ücretsiz web tabancı bir sürümü de bulunmaktadır.