CAT (Computer-Assisted Translation Tools), Bilgisayar Destekli Çeviri Araçları’nın kısaltmasıdır. CAT Tools terimi genellikle bilgisayar destekli çeviri ya da makine destekli çeviri yerine de kullanılır.

CAT araçları genellikle profesyonel dilbilimciler, bireysel çevirmenler ve dil çeviri hizmetleri sunan çeviri şirketleri tarafından tarafından sıklıkla kullanılan yazılım uygulamalarıdır. Diğer bir deyişle dil çevirilerinin daha hızlı ve daha az çaba harcanarak üretilmesi için kullanılan yazılım araçlarıdır. Bunlara çevrim içi olmak bulut uygulamaları ya da masaüstü yazılım sistemleri olarak erişilmesi mümkündür.

CAT araçları çeviri sürecini çok daha verimli hale getirmelerine rağmen insanların kaliteyi artırmak için hala çeviriler üretmesi ya da bilgisayar tarafından oluşturulan çevirileri düzenlemesi gerekmektedir.

CAT tools çeviri bürolarında oldukça yaygın bir şekilde kullanılırlar. Ayrıca küresel izleyicileri olan ya da kapsamlı yerelleştirme ihtiyaçları bulunan kuruluşlarda çalışan bireysel çevirmenler tarafından da sıklıkla tercih edilmektedir.

En Sık Kullanılan CAT Araçları Nelerdir?

CAT araçlarının temel hedefi bir tür çeviri desteği sağlamaktır. Günümüzde en sık kullanılan CAT araçları arasında XTM, Smartcat, SDL Trados, Memsource, Across, memoQ ve Idiom sayılabilir. Bu CAT araçları yalnızca çeviri için değil çeviri yapılırken ve çeviri tamamlandıktan sonra gerçekleştirilen kalite kontrol süreçlerinde de aktif olarak kullanılabilmektedir.CAT araçlarının kullanımı konusunda bazı fikir ayrılıkları bulunmakla birlikte çeviri sürecine, çevirmene ve elde edilen çevirinin kalitesine yaptığı etki değerlendirildiğinde birçok avantajı açıkça görülebilmektedir.

CAT Tools ile Daha Hızlı Çeviri Yapabilirsiniz

CAT araçları kullanılarak yapılan çeviriler geleneksel yöntemler kullanılarak yapılan çevirilere göre çok daha az zaman harcanmasını sağlar. Çevirisi yapılan dosyanın içerisinde tekrarlı olarak bulunan segmentler yeşil renkteki CM(Context Match) veya %100 ifadeleri kullanılarak belirtilmekte olup bu kısımlar program tarafından otomatik bir şekilde doldurulmaktadır. CAT araçlarının bu özelliği sayesinde çevirmenin bu kısımlar için zaman ayırması gerekmez. 

CAT Tools’un diğer bir özelliği yapılan çevirileri yerleşik hafızasında tutması, daha sonra bu çevirilere belirli oranlarda benzer segmentlerle karşılaşıldığında eski çeviriyi çevirmenin karşısına çıkarmasıdır. Böyle bir durumda yeni segment çevrileceği esnada hedef kısma daha önce yapılmış olan çevirinin tamamı yerleştirilmekte, önceki kaynağa göre farklı olan nokta gösterilmektedir. Bu sayede çevirmenin metin üzerinde değişiklik yaparak zamandan tasarruf etmesi sağlanmaktadır. 

CAT Araçları İle Çevirilerinizin Kalitesini Artırabilirsiniz

CAT araçları yapı ve görünüm olarak çeviri odaklı oldukları için çevirmenlere tüm ihtiyaçlarını tek sayfada karşılama imkanı verir. Bu sayede çevirmenin tek bakışta hedef metni, kaynak metni, terimleri, sözcük sayısını, eski çevirileri, çeviri ilerlemesini ve tercihlerine göre belirleyebileceği birçok özelliği görmesi mümkün olmaktadır. Hızlı, tutarlı ve kaliteli çeviriler yapabilmek için ihtiyaç duyulan tüm özelliklerin tek bir sayfada toplanması çevirmenin konstantrasyonunu artırıp hızlı ve dikkatli bir şekilde çalışmasını sağlayabilir.

Geleneksel çeviri yöntemlerinde ağırlığın insan faktöründe olması çeviri hizmetlerinde bazı tutarsızlıklar yaşanmasına neden olabilmektedir. Ancak CAT tools ile yapılan çevirilerde aynı ya da benzer kaynak metinlerin çevirisi için otomatik olarak öneri verileceği için çevirmenin dikkatinin dağıldığı durumlarda dahi tutarsızlık çok büyük oranda engellenebilmektedir. Ayrıca çevirmen işin tüm süreçlerini kontrol altında tutabilir ve ilerlemeyi de takip edebilir. Buna bağlı olarak çeviri sürecini en iyi şekilde planlaması söz konusu olabilir.

Çeviri Belleği Nedir?

CAT araçlarıyla yapılan çevirilerin çeviri belleklerine kaydedilmesi ve CAT araçları içerisinde terim bankası oluşturulması mümkündür. Böylece büyük kapsamlı çeviri projelerinde birçok farklı çevirmenin çalışması ve projenin oldukça uzun sürelere yayılması durumunda dahi kullanılan terimlerde ve çevirinin genelinde tutarlılık sağlanabilir.

CAT araçları tarafından sunulan çeviri bellekleri sayesinde çevirmenlerin yeni terimleri tekrar tekrar arama zorunluluğu büyük ölçüde ortadan kaldırılabilmektedir.

CAT tools kullanarak çeviri üretebilmek için çeviri düzenleyici arayüzünde çeviri yapılması ya da düzenlenmesi gerekir. Metin düzenleyici olan çeviri düzenleyici kullanıcılara terminoloji yönetimi, çeviri belleği, yazım denetimi, segment analizi, dosya ayrıştırma ve otomatik dosya biçimlendirme gibi birçok özellik sunar. 

CAT araçları çevirmenin tutarlı bir terminoloji kullanmasını sağlar. Bu durum özellikle yüksek derecede tutarlılık ve doğruluk gerektiren teknik, bilimsel ve yasal metinlerin çevirisinde çok önemlidir. CAT araçlarında giderek daha fazla çeviri üretildiğinden tipik olarak gelecekteki dosyalar üzerinde daha az çalışma ihtiyacı oluşur. Dosya analiziyle hangi metnin hali hazırda çevrildiği ve hangi metnin çeviri gerektirdiği kolaylıkla tespit edilebilir. İki farklı çeviri mümkün ve doğru olduğunda metinde tutarlılığın önem kazanması nedeniyle çeviri belleği devreye girmektedir. Böylece sık kullanılan terimlerin, cümlelerin ve özel isimlerin tutarlılığı noktasında çeviri belleğinden yararlanılabilmektedir.

Hemen hemen her CAT aracının kendi içerisinde bir hata tarama özelliğine sahip olması çevirmenler için süreçleri son derece kolaylaştıran bir durumdur. Bu özelliklerin kullanılmasıyla noktalama işaretleri, yazım hataları, cümlelerin büyük harfle başlayıp başlamadığı, sayılar ve daha birçok önemli detay otomatik olarak kontrol edilmektedir.