Son yıllarda giderek artan bir popülariteye sahip olan alt yazı çevirmenliği birçok çeviri alt türü gibi yalnızca bir metnin bir başka dile çevrilmesi değildir. Dizilere, filmlere ya da video formatındaki diğer yapımlara alt yazı çevirisi yapmak son derece önemli ve titizlik gerektiren bir iştir. Çünkü bir filmin, bir dizinin ya da herhangi bir videonun hedef dilin konuşulduğu farklı dillerde anlaşılması başarılı bir alt yazı çeviri yapılmasına bağlıdır. Buna bağlı olarak alt yazı çevirisinin de diğer özel çeviri türleri gibi noktalar dikkate alınarak yapılması gerekir.
Başarılı Bir Alt yazı Çevirisi Seyir Keyfini Artırır
Yabancı dizilerin ve filmlerin birçok farklı platformda yer almasına bağlı olarak yabancı dizi ve film izleyicilerinin sayısı giderek artmakta ve alt yazı çevirisine verilen önem artmaktadır. Ancak alt yazı çevirmenliği yapmak için yalnızca yabancı dili iyi seviyede bilmek yetmez. Alt yazı çevirisinin biçimsel ve anlamsal açıdan kusursuz olması çok önemli olsa da deyimlerin, geleneksel söz öbeklerinin ve kültürel kodların da Türkçe’ye en doğru şekilde çevrilmesine özen gösterilmelidir.
Alt yazı Çevirmenliği Estetik Kaygı Taşımayı Da Gerektirir
Alt yazı çevirisini diğer çeviri türlerinden ayıran en önemli özelliğin estetik kaygısının olması gerekliliği olduğu söylenebilir. Çevirinin kalitesi ve özgünlüğü şüphesiz ki tartışma kabul etmeyen unsurlardır. Ancak bunlardan bir adım önce çevirinin estetik değerinin geldiğini söyleyebiliriz. Alt yazı çevirmenliği yapan kişilerin izleyicinin okuma süresini hesaplaması ve cümlelerin uzunluklarının seyircinin takip edebileceği şekilde ayarlanması çok önemlidir. Estetik yönden de başarılı bir alt yazı çevirisinden bahsedebilmemiz için çeviri en az 1 saniye en fazla 7 saniye ekranda kalmalıdır. Ve cümlenin uzunluğu kesinlikle 2 satırı geçmemelidir.
Okuyucuyu Zorlayacak Cümlelerden Kaçınılmalıdır
Uzun olmayan cümlelerin iki satır halinde çevrilmesi okuyucunun okuma pratiğini zorladığı gibi gözünün yorulmasına da neden olabilir. Bu nedenle alt yazı çevirmenliği yapılırken kısa cümlelerin tek satır halinde çevrilmesi konusunda dikkatli olunmalıdır. Uzun ve iki satıra bölünmesi gereken cümlelerde ise üst satırın alt satıra oranla daha kısa olmasına dikkat edilmelidir. Böylece okuyucunun çeviriyi okuma kalitesi artar, estetik bir görünüm oluşur ve kesintisiz bir izleme keyfi sağlanmış olur.
Kelime Sayısı Seçimine Dikkat
Alt yazı çevirisi yapılırken dikkat edilmesi gereken bir diğer konu yazı boyutları ve yazı stilidir. Alt yazı çevirilerinde genellikle Arial ya da Times New Roman yazı gövdesi kullanılır. Yazılar da sola yaslanmış ya da ortalanmış olarak düzenlenir.
Ekranda beliren karakter sayısının 37 ile 41 arasında değişmesi normal kabul edilmekle birlikte en çok 41 karakteri geçmemesi konusunda özen gösterilmelidir. Alt yazı çevirisinde kullanılan karakter sayısı, karakter gövdesi ve karakter boyutu okumayı kolaylaştırmasının yanı sıra anlamın çok daha rahat ortaya çıkmasını sağlar. İzleyicinin de seyir zevkini artırır.
Noktalama İşaretleri Uyulması Çok Önemli
Yazılı eserlerin tamamında olduğu gibi alt yazı çevirilerinde de noktalama işaretlerine uyulması son derece önemlidir. Noktalama işaretlerinin doğru, eksiksiz ve tam olarak bulunması gereken yerde kullanılması anlamın doğru şekilde oluşmasını sağlar ve alt yazı çevirisinin kalitesini artırır.
Alt yazı çevirilerinde en çok (-) tire şeklindeki noktalama işareti kullanılır. Tire işareti aynı sahneden farklı iki kişinin konuştuğunu belirtmek ve konuşmaları birbirinden ayırabilmek için kullanılır. Bu sayede hangi karakterin konuştuğu vurgulanmış olur. Tire işareti kullanıldıktan sonra bir boşluk bırakılmasına ve tire işaretinden sonra gelen her cümlenin büyük harfle başlamasına özen gösterilmelidir.
Üç nokta (…) da alt yazı çevirilerinde son derece önemli olan bir diğer noktalama işaretidir. Bitmeyen cümlelerin sonunda üç nokta kullanılarak karakterin konuşmasının kesildiği durumlarda yalan söylemesi, açıklama yapamaması, konuşması sırasında tereddüt yaşadığı anlar ya da kekelemesi belirtilmiş olur.
Alt yazı çevirilerinin izleyicide hem izleme keyfini oluşturması hem de anlamsal boyutun çok daha iyi bir şekilde aktarılabilmesi için eğik yazı kullanımına da başvurulabilir. Telefondan gelen sesler, dışarıdan gelen sesler, televizyondan ya da radyodan gelen sesler ve şarkı sözleri alt yazıya italik yazı karakterleri kullanılarak yansıtılmalıdır.
Alt yazı Çevirmenliği Nedir?
En önemli ve en çok ihtiyaç duyulan çeviri alt dallarından biri olan alt yazı çevirmenliği ile dizi, film, televizyon programı ve belgesel gibi yabancı dilde hazırlanmış yapımlarda geçen diyalogların yazıya dökülmesi ve hedef dile çevrilmesi hizmeti verilir. Alt yazı çevirisine başlanmadan önce çevirmen mutlaka ön hazırlık yapmalıdır. Kaynak dil ile hedef dil arasında göze çarpan farklılıkları belirlemeli, kaynak ve hedef kitlenin sosyokültürel yapılarını incelemelidir. Eğer çeviriyi etkileyebilecek farklılıklar söz konusuysa kaydın orijinal dilinde daha sonra da kaynak dil alt yazısı ile izlemeli ve bu sayede konuya hakim olmalıdır. Bu sayede çevirmen çok daha doğru bir alt yazı çevirisine imza atabilmektedir. Ayrıca diyalogdaki vurgulara dikkat edilmelidir. Çevirmen alt yazıyı şekillendirirken mutlaka cümledeki vurgunun yerine göre hareket etmelidir. Tüm bunların yanı sıra başarılı bir alt yazı çevirisinden bahsedebilmek için yazım kurallarına uyulmasının ve noktalama işaretlerinin doğru bir şekilde kullanılmasının önemi göz ardı edilmemelidir.