Ülkemizdeki ve dünyanın farklı lokasyonlarındaki akademisyenler her yıl binlerce akademik çalışma ortaya koymaktadır. Akademisyenler araştırmalarının çok daha geniş kitlelere erişmesi ve hem yurt içindeki hem yurt dışındaki hakemli dergilerde çalışmalarının yayınlanması için sıklıkla akademik çeviri hizmetinden faydalanırlar. Özellikle akademik çalışmaların yurt dışı hakemli dergilerde de yayınlanması için son derece titiz bir prosedür izlenir. Sunulan çevirilerde bir takım noktalara gereken özen gösterilmediği durumlarda çalışmaların yurt dışı hakemli dergilerde yayınlanması sürecinde sorunlar yaşanabilir. Bu yüzden akademik çeviri hizmetleri kapsamında bazı noktalara dikkat etmek önemlidir. Yüksek çeviri kalitesi standartlarını yakalamak için bu alanda yeterli deneyime ve uzmanlığı sahip profesyonel çevirmenlerle çalışmaya özen gösterilmelidir.
Akademik Çevirmenin Uzmanlığına Dikkat Edin
Akademik çeviri hizmeti verecek olan çevirmenin üst düzey yazma becerisine sahip olması gerekir. Normalde pek çok kişi kendi ana dilinde dahi yazı yazma konusunda bazı sıkıntılar yaşar. Bu durumun nedeni yazdığı dile hakim olmamasıdır. Ancak akademik çeviri yapacak çevirmen söz konusu dile hakim olduğu kadar yazma yeteneği ile de ön plana çıkmalıdır. Akademik çevirilerin başarısını etkileyen unsurlardan bir diğeri çevirmenin çeviri konusu alana hakimiyet düzeyidir.
Akademik makaleler pek çok farklı uzmanlık alanında kaleme alınır. Ayrıca akademik makaleler içerisinde yoğun miktarda alan terminolojisi bulunur. Bu yüzden her çevirmenin akademik çeviri yapması söz konusu değildir. Akademik çeviri hizmeti verecek olan çevirmen hem akademik çeviri konusuna hakim hem de alan terminolojisine ve çeviri konusu metinde geçen terimleri aşina olmalıdır. Konuya tam olarak hakim olmayan bir çevirmenin yaptığı akademik çeviri başarısız ve kalitesiz çevirilerin ortaya çıkmasına neden olacaktır.
Akademik çeviri yapan çevirmenlerin titizlikle davranması gereken konulardan bir diğeri ise kelime seçimidir. Çevirmen konuya ve dile yeterince hakim değilse yaptığı akademik çevirilerde kelime seçimlerini hatalı yapacaktır. Bunun sonucunda kaynak metinden hedef metne aktarılan çevirinin anlam bütünlüğünün bozulması riski bulunmaktadır. Anlam bütünlüğü bozulmuş olan makalelerin yurtdışı hakemli dergilerde yayımlanması olası değildir. Çünkü hakemler titiz bir süreç dahilinde yaptıkları incelemeler sonucunda anlam bütünlüğü bozulmuş olan makalelere kesinlikle onay vermezler. Bu yüzden akademik tercüme yapılırken kelimeleri doğru seçmek çevirmenlerin en çok dikkat etmesi gereken konulardan biridir.
Akademik çeviri konusu oluşturan makalelerin diğer bir özelliği özel uzmanlık gerektiren terminolojiler kullanılarak kaleme alınmalarıdır. Özellikle tıbbi terimler, mühendislik alanındaki terimler, hukuki terimler ve diğer farklı alanlara yönelik terimlerin yer aldığı akademik çevirilerin hazırlık sürecinde çevirmen tercüme konusu alanın özel terminolojisine olan hakimiyetinden emin olmalıdır.
Akademik Çevirilerde İmla Kurallarına Dikkat Edilmeli
Akademik çeviri hizmetleri sırasında dikkat edilmesi gereken konulardan biri yazım kurallarına uygun bir hedef metin elde etmektir. Akademik çevirinin başarısı üzerinde doğrudan etkili bir unsur olduğundan akademik çeviri yapacak çevirmen yazım kuralları hakkında detaylı bilgi sahibi olmalıdır. Buna ek olarak çevirmen makalenin gönderileceği yerin kabul standartları hakkında bilgi sahibi olmalı ve akademik çeviri sürecini bu bilgiler ışığında gerçekleştirmelidir.
Akademik çevirilerde en önemli konuların başında üslup gelir. Her uzmanlık alanını farklı bir üsluba sahiptir. Bu yüzden çevirmen söz konusu üsluplara tamamen hakim olmalıdır. Bunun yanı sıra akademik dil kullanma becerisini üslup hakimiyeti ile aynı potada eritmeyi başarmalıdır.
Akademik çeviriye başlamadan önce çevirmenin bu alanda daha önce kaleme alınmış makaleleri incelemesi, üsluplarına hakim hale gelmesi ve yapacağı tercümede kullanması gereken üslup hakkında bir referansa sahip olması gerekir. Çeviri sürecine başladığında ise akademik bir dil kullanmaya özen göstermesi çok önemlidir. Akademik dilde çeviri metinleri kaleme almak ayrı bir uzmanlık gerektirir. Bu noktada akademik çeviri konusunda yeterli deneyime ve uzmanlığa, akademik dil konusunda da yeterli hakimiyete ve bilgiye sahip olmayan çevirmenlerden akademik çeviri almama konusunda titiz bir yaklaşım sergilenmelidir.
Çevirmen akademik çeviri hizmetlerine başlamadan önce, çeviri konusu akademik metni baştan sona dikkatli bir şekilde okumalıdır. Bu sayede çevirisini yapacağı makale hakkında fikir edinir ve konuya hakim bir hale gelir. Bu durumda birden fazla anlam taşıyan kelimelerle karşı karşıya kalması halinde seçmesi gerekeni daha kolay ve doğru bir şekilde belirleme imkanını elde eder.
Akademik çeviri sürecinde imla hatası yapılması gibi bir durum söz konusu olamaz. Bu yüzden akademik çeviri sırasında çevirmen noktalama işaretleri konusunda dikkatli olmalıdır. Yurt dışındaki hakemli dergilere yayımlanma amacıyla gönderilen makalelerde en küçük bir imla hatasının olduğunda bile makalenin hakemler tarafından askıya alınması ya da reddedilmesi gibi durumlar yaşanması riski vardır. Bu tür durumlarla karşı karşıya kalınması halinde makalenin reddedilmesi riski çok yüksektir. Bahsedilen aksiliklerle karşılaşılmaması amacıyla akademik çeviri hizmetleri mutlaka bu alanda uzmanlık ve deneyim sahibi, profesyonel tercümanlar tarafından gerçekleştirilmelidir.
Akademik çalışmalarda hiçbir şekilde intihal olmamalı ve benzerlik oranı düşük olmalıdır. Bu nedenle akademik çeviriyi yapacak olan çevirmen bu durumun ne kadar önemli olduğunun bilincinde bir tavır sergilemeli ve çeviri sürecini titiz bir çalışma sonucunda tamamlamalıdır.